Obchodzony 1 marca Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” został ustanowiony przez Sejm RP w 2011 roku, aby upamiętnić tych, którzy po II wojnie światowej z bronią w ręku przeciwstawili się narzuconej siłą władzy komunistycznej.
Powojenna konspiracja niepodległościowa była najliczniejszą formą zorganizowanego oporu polskiego społeczeństwa wobec reżimu komunistycznego. W zbrojnym podziemiu działało nawet 200 tys. osób w różnych oddziałach. Kolejnych 20 tys. walczyło w partyzantce. Kilkaset tysięcy osób zapewniało łączność, aprowizację, wywiad i schronienie.
Przeciwko władzy występowali także uczniowie zrzeszeni w podziemnych organizacjach młodzieżowych – łącznie ok. 20 tys. młodych ludzi.
Kim byli Żołnierze Wyklęci
Żołnierze Wyklęci byli żołnierzami polskiego powojennego podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, którzy stawiali opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR. Walcząc z siłami nowego agresora, musieli zmierzyć się z ogromną, wymierzoną w nich propagandą Polski Ludowej, która nazywała ich „bandami reakcyjnego podziemia”. Z kolei osoby działające w antykomunistycznych organizacjach i oddziałach zbrojnych, które znalazły się w kartotekach aparatu bezpieczeństwa, określono mianem „wrogów ludu”. Mobilizacja i walka Żołnierzy Wyklętych była pierwszym odruchem samoobrony społeczeństwa polskiego przeciwko sowieckiej agresji i narzuconym siłą władzom komunistycznym, ale też przykładem najliczniejszej antykomunistycznej konspiracji zbrojnej w skali europejskiej, obejmującej teren całej Polski, w tym także utracone na rzecz Związku Sowieckiego Kresy Wschodnie II RP. Fenomen powojennej konspiracji niepodległościowej polega m.in. na tym, że była ona – aż do powstania Solidarności – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. Żołnierze Wyklęci dzięki swojej działalności przyczynili się do opóźnienia kolejnych etapów utrwalania systemu komunistycznego, pozostając dla wielu środowisk wzorem postawy obywatelskiej.
Materiały edukacyjne IPN
Polecamy materiały edukacyjne przygotowane przez Instytut Pamięci Narodowej. Podczas okolicznościowych lekcji i obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych szczególnie pomocna będzie wirtualna paczka historyczna dostępna na stronie.
Można w niej znaleźć liczne artykuły, teki edukacyjne, filmy i materiały wideo oraz portale edukacyjne. To wartościowe źródło informacji.
Obchody 1 marca w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych
W poniedziałek, 1 marca 2021 r. w godz. 9:00-13:30 i 16:00-17:00 będzie można wejść na teren Muzeum przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie, aby oddać hołd Żołnierzom Niezłomnym.
Z przyczyn sanitarnych związanych z pandemią wejście będzie możliwe tylko po wcześniejszej rejestracji telefonicznej (sekretariat, tel. 22 547-96-00). Zorganizowane grupy zostaną wprowadzane w odstępach 15-minutowych, a osoby indywidualne w czasie między grupami. Więcej informacji na profilu muzeum na Facebooku.
Z okazji przypadającego 1 marca Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” zapraszamy do zapoznania się z listem Prezydenta RP Andrzeja Dudy szkierowym do osób i środowisk honorujących żołnierzy podziemia antykomunistycznego.
Opracowanie: Zespół ds. public relations WSKiP
